Polskie Towarzystwo Wydawców Książek jest stowarzyszeniem zawodowo-twórczym zrzeszającym członków indywidualnych (wydawców, redaktorów, typografów i grafików pracujących dla książki) oraz członków wspierających (wydawnictwa, instytucje).

Celem PTWK jest doskonalenie sztuki edytorskiej w Polsce i promocja książki polskiej oraz jej twórców w kraju i zagranicą.

W 2021 roku Polskie Towarzystwo Wydawców Książek (PTWK) obchodziło 100 rocznicę swojego powstania, tym samym należy do najstarszych polskich stowarzyszeń twórczo-zawodowych.

W roku 1921 w Powszechnym Związku Księgarzy i Wydawców Polskich wyodrębniła się Sekcja Księgarzy-Wydawców. Dała ona początek Polskiemu Towarzystwu Wydawców Książek, działającemu pod tą nazwą od 1926 roku. Do lipca 1950 roku PTWK – kiedy to podzieliło los innych niezależnych organizacji i zostało rozwiązane – było zrzeszeniem przedsiębiorstw wydawniczych i miało na celu ochronę interesów wydawców, organizowanie ruchu wydawniczego i upowszechnianie książki. Reprezentując interesy wydawców wobec władz uzyskało m.in. zgodę na obniżenie podatku obrotowego od wydawnictw i handlu hurtowego książką. PTWK organizowało wspólne zakupy artykułów niezbędnych do wydawania książek, normowało stosunki wydawców z księgarzami. Biuro kredytowe PTWK pomagało w organizowaniu eksportu, umożliwiało wydawcom inwestycje, pomagało członkom, gdy odbiorcy książek nie dotrzymywali terminów płatności. Towarzystwo prowadziło ożywioną akcję upowszechniania polskiej książki w kraju i za granicą, m.in. w 1931 roku na Zjeździe Wydawców w Paryżu prezentowano piękną książkę na Wystawie Książki Artystycznej, a w Księgarni Polskiej Gebethnera i Wolfa zorganizowano cykl odczytów: „Pisarze polscy i nowe książki polskie”. Czołowymi działaczami przedwojennego PTWK byli: Stanisław Arct, Jakub Mortkowicz, Jan Gebethner, Jan Piątek.

Skupione w PTWK środowisko polskich wydawców kontynuowało konspiracyjnie swą działalność podczas okupacji i to umożliwiło rozpoczęcie jawnej działalności, z gotowym programem natychmiast po zakończeniu wojny. Powojenne PTWK było szczególnie zasłużone dla upowszechnienia książki. Zorganizowano szereg wystaw i kiermaszów książek, dyrektor Biura PTWK Adam Tatomir prowadził w Polskim Radio stałą audycję propagującą nowości wydawnicze. Towarzystwo założyło w 1949 roku dwutygodnik „Nowe Książki” oraz wydawało Biuletyn Prasowy PTWK „Książka w Polsce”. Podjęło również kroki, by stać się centrum gromadzącym materiały bibliograficzne dotyczące bieżącego ruchu wydawniczego w Polsce. Zainaugurowano też szkolenie pracowników wydawnictw.
Ta działalność została przerwana w okresie stalinowskim, wraz ze zniszczeniem prywatnych wydawnictw.

Polski Październik 1956 roku zaktywizował także środowisko polskich wydawców, które postanowiło reaktywować PTWK. W nowej sytuacji politycznej stało się to możliwe i Towarzystwo wznowiło swoją działalność w grudniu 1956 roku.

W 1957 roku zainicjowało doroczny Konkurs na Najlepiej Wydaną Książkę Roku, przekształcony następnie w Konkurs PTWK Najpiękniejsze Książki Roku, a od 2022 roku konkurs nosi nazwę Najpiękniejsze Polskie Książki; w 2000 roku odbył się 40. jubileuszowy konkurs i z tej okazji wydało Katalog – Najpiękniejsze książki. 40 Konkursów Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek 1957-1999.
Książki nagrodzone i wyróżnione w konkursie wystawiane są na Międzynarodowych Targach Książki w Warszawie. Ponadto prezentowane są na Międzynarodowych Targach Książki we Frankfurcie (wystawa Buchkunst International) i Lipsku, a także biorą udział w konkursie Sönste Bücher aus aller Welt w Lipsku.
W 2010 roku odbyła się jubileuszowa 50. edycja Konkursu, z okazji której wydana została publikacja o charakterze albumowym Artyści polskiej książki. 50 lat Konkursu PTWK.

W 2022 roku PTWK opublikowało także broszurę Sześćdziesiąt konkursów „Najpiękniejsza książka roku” Andrzeja Tomaszewskiego, w której oprócz historii, zaprezentowane zostały sylwetki grafików związanych z konkursem. 

Najstarszą nagrodą PTWK jest nagroda promująca młodych twórców, zainicjowana w 1925 roku: wtedy jej laureatem został Jarosław Iwaszkiewicz (za powieść Hilary syn buchaltera), a także Maria Dąbrowska, Jan Lechoń i Kazimierz Wierzyński. Tę przedwojenną nagrodę reaktywowało PTWK w 1958 roku; wówczas otrzymał ją Marek Hłasko za Pierwszy krok w chmurach; w jury zasiadali m.in.: Maria Dąbrowska i Jarosław Iwaszkiewicz. Nawiązuje do tej tradycji Konkurs Literacki PTWK, odbywający się w trybie biennale, w kategoriach poezja, proza, esej, literatura dla dzieci. Od 1998 roku współorganizatorem konkursu jest Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu.

Od 1996 roku PTWK przyznaje także Nagrodę Wydawców (od 1998 Nagroda Wydawców i Księgarzy Polskich), jej laureatami zostali: ksiądz profesor Józef Tischner, Gustaw Herling-Grudziński, Norman Davies, Ryszard Kapuściński i Wojciech Jagielski.

Od 2008 roku PTWK jest organizatorem Nagrody Sezonu Wydawniczo-Księgarskiego IKAR.

W ramach STUDIUM PTWK organizuje szkolenia (od 1960 roku), które cieszą się dużym powodzeniem m.in. kursy: redakcji merytorycznej, technicznej i DTP, dla redaktorów prowadzących i inicjujących, korektorów, kultury języka polskiego, kultury języka polskiego dla zaawansowanych, kultury języka polskiego tekstów urzędowych, z prawa autorskiego, przygotowania publikacji elektronicznych.

Towarzystwo bierze udział w upowszechnianiu książki (funkcję tę spełniały, organizowane przez wiele lat, wystawy Nowości Wydawniczych). PTWK inicjowało także Spotkania z Dobrą Książką.

W dorobku wydawniczym PTWK ważne miejsce zajmuje seria „Biblioteka Wydawcy” (wydawana przez Wydawnictwo PTWK działające w latach 1983-1996), w ramach której wychodził pierwszy polski periodyk poświęcony edytorstwu „Editor” pod redakcją Leona Marszałka. PTWK zapoczątkowało również prace mające na celu powstanie syntezy polskiego ruchu wydawniczego. Komisja Historyczna PTWK nawiązała kontakt z kilkunastoma ośrodkami naukowymi w kraju. Z jej inicjatywy przygotowana została Bibliografia niepublikowanych prac poświęconych historii polskiego ruchu wydawniczego pod redakcją prof. Marii Mlekickiej.

Komisja co cztery lata ogłasza Konkurs im. Leona Marszałka na Najlepszą Pracę Dyplomową (licencjacką, magisterską, doktorską) poświęconą historii polskiego ruchu wydawniczego (odbyły się trzy takie konkursy, wiele nagrodzonych prac we fragmentach lub w całości było publikowanych).

Doceniając rangę i znaczenie bibliotek PTWK stara się z nimi współpracować. Szczególnie bliskie kontakty łączą Towarzystwo z Biblioteką Raczyńskich, z którą współorganizowało od 1998 roku Poznański Przegląd Nowości Wydawniczych Książka Wiosny, Lata, Jesieni i Zimy.

PTWK czynnie uczestniczy w organizowaniu targów książki, m.in. należało do inicjatorów i przez wiele lat współorganizatorów Międzynarodowych Targów Książki w Warszawie i Targów Książki Akademickiej ATENA w Warszawie.

Jest współorganizatorem Poznańskich Dni Książki nie tylko Naukowej (od 1996).

PTWK było pomysłodawcą i głównym organizatorem, odbywających się od 2002 roku Poznańskich Spotkań Targowych Książka dla Dzieci i Młodzieży. Były to pierwsze w Polsce targi w całości poświęconą książce dla dzieci i młodzieży. Ich celem było stworzenie m.in. forum dla stałych spotkań pisarzy, ilustratorów, wydawców, dystrybutorów i odbiorców: bibliotekarzy, nauczycieli i adresatów najważniejszych – dzieci i młodzieży. Dlatego ekspozycji handlowej towarzyszyły dyskusje, spotkania i wystawy. Odbywały się pod patronatem Ministrów Kultury, Edukacji oraz władz Poznania i regionu. W 2003 roku, gościły na Międzynarodowych Targach Książki Dziecięcej w Bolonii. Wraz z PTWK w organizowaniu targów uczestniczyły Centrum Kultury ZAMEK, a od 2005 Międzynarodowe Targi Poznańskie.

W 2007 roku Ośrodkowi Poznańskiemu udało się pozyskać z Miasta środki finansowe na inaugurację cyklu miniwidowisk teatralnych pt. Kwadranse Ratuszowe (autorką scenariuszy jest Olcha Sikorska). Celem jest prezentowanie legend dotyczących początków Państwa Polskiego, związanych z Poznaniem i Wielkopolską, opublikowanych w książkach. Spektakle rozgrywają się na tle scenerii poznańskiego renesansowego Ratusza, uczestniczą w nich Zegarmistrz (czytający legendę) i dwa ratuszowe Koziołki. Spektakle są wynikiem współpracy PTWK, Teatru Polskiego, Muzeum Narodowego w Poznaniu i władz miejskich Poznania.

W grudniu 2008 roku, jako impreza towarzysząca odbywającej się w Poznaniu Światowej Konferencji Klimatycznej, odbyła się zorganizowana wspólnie przez PTWK i należące do Biblioteki Raczyńskich Muzeum Sienkiewicza – wystawa książek Pro Natura, finansowo wsparta przez Miasto.

PTWK, na prośbę zainteresowanych instytucji, objęło honorowym patronatem:

• Nagrodę im. Jerzego i Hanny Kuryłowiczów dla tłumacza literatury naukowej, wręczaną podczas Warszawskich Targów Książki w Warszawie,
• polską prezentację na Międzynarodowych Targach Książki INTERLIBER w Zagrzebiu (Chorwacja),
• Świąteczne Targi Książki i Kultury Polskiej w Chicago (organizator: Polish Book Fair, Inc.),
• ogólnopolską akcję Rozczytane wsie dotyczącej tworzenia bibliotek wiejskich,
• konkurs na najlepszą stronę internetową o książce Papierowy Ekran,
• konkurs dla nauczycieli i uczniów Młodzież i Książka w XXI wieku organizowany przez „Gazetę szkolną”,
• konkurs i plebiscyt na najlepszą książkę historyczną Historia Zebrana,
• Ogólnopolski Przegląd Książki Krajoznawczo-Turystycznej,
• Konkurs MĄDRA KSIĄŻKA ROKU 2015 na najlepszą książkę popularnonaukową, organizowany przez Uniwersytet Jagielloński, Fundację Popularyzacji Nauki im. Euklidesa i wydawcę portalu Mądre Książki,
• jubileusz 65-lecia Państwowego Instytutu Wydawniczego,
• cykliczny projekt czytelniczy Szkoła czytania organizowany przez Fundacja „Dominikańskie Studium Filozofii i Teologii”,
• wydanie 16. numeru pisma Print Partner w całości poświęconemu książce
• nową inicjatywę programową Fundacji na Rzecz Rozwoju Dzieci BAJKA, profesjonalne „Radio Bajka”,
• Festiwal dziecięcej literatury detektywistycznej NA TROPIE KSIĄŻKI organizowany przez Fundację Dzieci Czytają,
• Festiwal Dużego Formatu organizowany przez Fundację Duży Format i Centrum Sztuki Kartonovnia,
• 5. edycję wydarzenia Książka dobrze zaprojektowana – zacznijmy od dzieci organizowana przez Akademię Sztuk Pięknych w Katowicach
• TARGI: Warszawskie Targi Książki, Targi Książki w Krakowie, Targi Książki Akademickiej i Naukowej ACADEMIA, Poznańskie Dni Książki nie tylko Naukowej, Wrocławskie Targi Książki Naukowej, Targi Wydawców Katolickich, Wrocławskie Promocje Dobrych Książek, Nadmorski Plener Czytelniczy, Targi POLIGRAFIA, Targi Rzeszów 2010: Książka – Druk – Reklama, Salon Książki i Wyposażenia Szkół 2013 w Lublinie, Śląskie Targi Książki w Katowicach.

Przedstawiciele Ośrodka Poznańskiego uczestniczą w targach książki odbywających się w miastach partnerskich Poznania: w Györ (Węgry) i w Charkowie (Ukraina).

Członkowie władz PTWK działają m.in.: Radzie Pozarządowych Organizacji Kulturalnych przy MKiDN, Porozumieniu „Łazienki Królewskie”, Stowarzyszeniu Autorów i Wydawców COPYRIGHT POLSKA, Komitecie Technicznym Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, Komitecie Porozumiewawczym Bibliotekarzy, Księgarzy i Wydawców (w 2011 było współorganizatorem Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich).

Towarzystwo współdziała z innymi organizacjami i stowarzyszeniami z szeroko pojętego obszaru książki: Polską Izbą Druku, Izbą Wydawców Prasy, Izbą Wydawców Polskich, Stowarzyszeniem Bibliotekarzy Polskich, Stowarzyszeniem Księgarzy Polskich i Polską Izbą Książki – zabiegając m.in. o zerową stawkę VAT dla książek oraz stworzenie banku informacji o wydawnictwach i książkach. Ponadto współpracuje: Stowarzyszeniem Stiftung Buchkunst we Frankfurcie, Stowarzyszeniem APAJTE, Instytutem Książki, Fundacją ABCXXI, Fundacją Kultura Polska, Miesięcznikiem WYDAWCA, „Magazynem Literackim KSIĄŻKI”, „Notesem Wydawniczym”, „Nowymi Książkami”.

Szczególnie zasłużonym dla ruchu wydawniczego i upowszechniania polskiej książki Towarzystwo przyznaje Honorową Odznakę PTWK i Medal Pamiątkowy PTWK.

Przy PTWK działają Komisje: Kwalifikacyjna, Szkoleniowa i Historyczna.

Członkami Towarzystwa są pracownicy poszczególnych firm wydawniczych bądź członkowie indywidualni.

Głównymi ośrodkami działalności PTWK są Warszawa i Poznań.

Bieżącą działalność Towarzystwa koordynuje Biuro PTWK.