Kurs tłumaczenia literackiego
z języka francuskiego dla początkujących ON-LINE
KTLFO → 26 – 27 listopada 2022 (weekendowy)
(16 godzin lekcyjnych / 14 godzin zegarowych)
Studium PTWK zaprasza tym razem na kurs tłumaczenia literackiego z języka francuskiego dla początkujących w trybie ON-LINE.
Celem kursu jest zapoznanie początkujących tłumaczy z najważniejszymi zagadnieniami związanymi
z przekładem literackim i popularnonaukowym. Słuchacze poznają kolejne etapy współpracy
z wydawnictwem i opracowania przekładu: od podpisania umowy, przez pracę nad tekstem i autoredakcję po kolejne etapy procesu wydawniczego. Zapoznają się ze swoimi prawami dotyczącymi decyzji
o ostatecznym kształcie tekstu, wynikającymi z prawa autorskiego oraz zobowiązaniami podejmowanymi
w chwili zawarcia umowy z wydawnictwem. Uczestnicy poznają też najważniejsze techniki i strategie wykorzystywane podczas tłumaczenia tekstów literackich. Omówione zostaną problemy pojawiające się
w czasie pracy nad przekładem, takie jak: fałszywi przyjaciele tłumacza, frazeologizmy, gry językowe, nawiązania kulturowe, żargon, język potoczny, stylizacja, a także sposoby radzenia sobie z tego typu wyzwaniami. Słuchacze poznają zasady opracowania redakcyjnego tekstu i przygotowania publikacji do wydania.
Kurs składa się z czterech modułów i obejmuje takie zagadnienia, jak: techniki tłumaczeniowe, radzenie sobie z pułapkami oryginału, dostosowanie tekstu do polskich norm, zasady współpracy z wydawnictwami (umowa), autoredakcja, wyzwania związane z tłumaczeniem fikcji literackiej raz literatury faktu i literatury popularnonaukowej. Kurs uświadomi słuchaczom konieczności podejmowania przemyślanych decyzji translatorskich, służących zachowaniu charakteru i wymowy tekstu oryginalnego, nawet kosztem odejścia od dosłownego brzmienia oryginału lub słownikowo rozumianej poprawności językowej.
Kurs pod patronatem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury
Dzień pierwszy – 26 listopada 2022 (sobota)
I. Przybornik tłumacza – Jakub Jedliński
1. Kilka słów o teorii przekładu.
– Czym jest przekład i jaki jest jego cel?
– Konwencje językowe.
– Ekwiwalencja funkcjonalna i formalna – co ogranicza tłumacza?
– Przekład jako interpretacja – konsekwencje.
2. Tłumaczenie w procesie.
– Idea „nowego czytelnika” i jej konsekwencje dla tłumacza i wydawcy.
– Wielość przekładów – dlaczego powstają nowe tłumaczenia?
– (Nie)widoczność tłumacza.
– Standardy współpracy z tłumaczem.
3. Od oryginału do poprawnie napisanego tekstu polskiego
– „Przybornik tłumacza” – autoredakcja.
– Przybornik tłumacza – na polskim tekście (autoredakcja).
– Niezamierzony komizm.
– Nieprzekładalność i jak sobie z nią radzić.
– Kalki i fałszywi przyjaciele tłumacza.
– Powtórzenia i jak sobie z nimi radzić.
– Szyk i gramatyka języka oryginału a przekład.
– Gramatyka języka wyjściowego a przekład.
– Żargon, rejestry językowe, stylizacja – analiza przykładów.
4. Ślady tłumacza
– Różnice między językami i ich konsekwencje dla przekładu.
– Różnice kulturowe i związane z nią problemy.
– Przypisy od tłumacz.
5. Podstawowe pomoce tłumacza
II. Mam przekład i co dalej? ‒ czyli prawne i praktyczne aspekty współpracy
tłumacza z wydawnictwem – Rafał Lisowski
1. Chcę zacząć tłumaczyć książki.
– Jak wyglądają początki w zawodzie?
– Jak nawiązać kontakt z wydawnictwem?
2. Etapy procesu wydawniczego z perspektywy tłumacza.
– Co się dzieje po odesłaniu przekładu do redakcji?
– Na co tłumacz ma wpływ zanim przekład trafi do druku?
3. Prawa autorskie, prawa tłumacza – czyli jak dbać o swoje?
– Tłumacz jako twórca utworu: prawa autorskie tłumacza – znaczenie praktyczne.
– Jak powinna być skonstruowana umowa na przekład, o czym warto pamiętać
i jak egzekwować jej zapisy?
– Co to jest umowa modelowa i czy warto z niej korzystać?
Dzień drugi – 27 listopada 2022 (niedziela)
III. Literatura faktu à la française na przykładzie pisarstwa
historycznego i publicystycznego? – Jakub Jedliński
1. Rodzaje tłumaczeń historycznych i ich specyfika.
– Źródła z epoki.
– Dzienniki, pamiętniki, wspomnienia.
– Opracowania naukowe i popularnonaukowe.
– Powieść historyczna.
2. By przeszłość przemówiła.
– Literackość tekstu historycznego.
– Archaizować, czy nie archaizować? – oto jest pytanie.
– Anachronizmy – czyli to, czego należy się wystrzegać.
– Słownictwo specjalistyczne, skąd czerpać i jak stosować.
– Piśmiennictwo publicystyczne i zaangażowane.
3. Warsztat tłumacza-historyka.
– Obejrzyj zanim opiszesz – o wykorzystywaniu materiału ikonograficznego
podczas tłumaczenia.
– Gdzie leży Aix-la-Chapelle, kim był Frederick Guillaume, a czym Rosetta Stone?
– Gdzie i jak szukać informacji? – źródła wiedzy.
– Co zrobić, gdy autor się myli?
– Cytaty z opracowań i źródeł – co robić?
IV. Tłumaczenie beletrystyki – Paweł Łapiński
1. Tłumacz literacki – zawód zaufania publicznego.
– Autorowi wolno, tłumaczowi nigdy, czyli o hiperpoprawności przekładów.
– Trzeci świat: kiedy autor osadza akcję z dala od swojej kultury.
2. Literatura gatunkowa w przekładzie.
– Strzelba czy karabin? Czytelnicy kryminałów nie wybaczają błędów.
– Jak przekładać światy wymyślone: kilka słów o tłumaczeniu fantastyki.
3. Tłumaczenie dla dzieci i młodzieży.
– Koncepcja odbiorcy prymarnego i sekundarnego, czyli kilka słów o tłumaczeniu
dla najmłodszych, którzy nie czytają samodzielnie.
– Dziecko, jakie jest, każdy widzi: postrzeganie dziecka jako modelowego
odbiorcy przez wydawców, rodziców i krytyków.
– Mikołajek, Archibald i Płaskot czyli kiedy nie można się obejść bez adaptacji,
a kiedy warto spróbować.
4. Książki obrazkowe w przekładzie
– Koncepcja ikonotekstu i jej wpływ na pracę tłumacza książek obrazkowych.
– Czy tłumacz książek obrazkowych przekłada tylko tekst?
– WTEM, BĘC i ZIUUU czyli sfera dźwiękowa komiksów.
5. Tłumaczenie jako proces zbiorowy.
– Dziedziczenie czyli jak tłumaczyć serie.
– Manufaktura przekładu: czy tłumacz literacki rzeczywiście pracuje w odosobnieniu?
Zajęcia prowadzą:
JAKUB JEDLIŃSKI – tłumacz literacki z języków francuskiego i angielskiego, przełożył około pięćdziesięciu tytułów. W latach 2012‒2016 prowadził translatorium dla studentów Uniwersytetu Łódzkiego. Od 2018 roku współprowadzi kursy Okiem redaktora, okiem tłumacza oraz Kuchnia przekładu, czyli jak upichcić dobrą książkę. Kurs tłumaczenia literackiego w Polskim Towarzystwie Wydawców Książek. W latach 2017‒2021 członek zarządu Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, a w latach 2019-2021 przewodniczący kapituły nagrody Lew Hieronima. Finalista Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego (przekład książki Petera Hesslera, Przez drogi i bezdroża. Podróż po nowych Chinach, Czarne 2013). Poza literaturą współczesną tłumaczy również francuskie teksty historyczne, ma na swoim koncie siedemnastowieczne listy, pamiętnik z XVIII wieku i niepublikowaną wcześniej książkę z przełomu XIX i XX wieku.
RAFAŁ LISOWSKI – tłumacz literacki z języka angielskiego. Absolwent Instytutu Anglistyki UW. Od kilkunastu lat tłumaczy literaturę piękną, literaturę faktu, kryminały, poradniki, scenariusze oraz książki dla dzieci i młodzieży. Ma na koncie ponad 50 wydanych przekładów literackich. Autor około sześćdziesięciu przekładów, między innymi Kurta Vonneguta, Trumana Capotego, Stephena Kinga i Brandona Mulla. Laureat nagrody dla Książki Roku „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” za Listy Kurta Vonneguta. Od 2018 roku członek kapituły nagrody Lew Hieronima. Od 2018 roku współprowadzi kursy Okiem redaktora, okiem tłumacza oraz Kuchnia przekładu, czyli jak upichcić dobrą książkę. Kurs tłumaczenia literackiego w Polskim Towarzystwie Wydawców Książek. Autor m.in. komentarza do umowy modelowej STL. Delegat Stowarzyszenia w CEATL, gdzie wchodzi w skład grupy zajmującej się prawami autorskimi. W latach 2016-2018 członek kapituły nagrody Lew Hieronima. W latach 2017-2020 pełnił w zarządzie STL funkcję skarbnika. Obecnie prezes Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. Uważa, że literatura wysoka wymaga przekładu doskonałego, a literatura popularna – jeszcze lepszego, bo to ona trafia do szerokiego odbiorcy.
PAWEŁ ŁAPIŃSKI – tłumacz literacki i badacz przekładu, członek Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.
Autor ponad 60 przekładów literackich: beletrystyki dla dorosłych, w tym powieści i opowiadań Anny Gavaldy, literatury młodzieżowej (m.in. serii Lustrzanna autorstwa Christelle Dabos oraz METO Yves’a Greveta), komiksów oraz książek obrazkowych, w tym serii o Zapchlonym Kundlu autorstwa Colasa Gutmana i Marca Boutavanta. Laureat nagrody przyznawanej w ramach Plebiscytu Blogerów Lokomotywa 2019 w kategorii Przekład za powieść „Lustrzanna. Zimowe zaręczyny” Christelle Dabos (Entliczek, 2019).
Absolwent romanistyki na Uniwersytecie Wrocławskim i Uniwersytecie Warszawskim. Od października 2017 doktorant Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie przygotowuję rozprawę na temat
recepcji najnowszej literatury polskiej we Francji, a także prowadzi zajęcia z teorii i praktyki przekładu.
Współpracownik Centrum Badań Przekładoznawczych przy Wydziale Polonistyki UJ oraz prowadzący
licznych warsztatów przekładowych i wykładów dla dzieci i młodzieży, realizowanych m.in. we współpracy
z Instytutem Kultury Miejskiej w Gdańsku i Gdańskimi Targami Książki.
KTLFO → 26 – 27 listopada 2022
Zajęcia (z przerwami):
sobota i niedziela, godz. 09:00 – 16:00
Wykłady i ćwiczenia prowadzone są w grupach max. 20 osobowych.
Aby uczestniczyć w szkoleniu należy w swojej, domyślnie ustawionej przeglądarce (np. Chrome) pobrać darmową aplikację TEAMS. Nie ma potrzeby zakładania konta oraz instalowania jakichkolwiek programów. Wystarczy posiadać urządzenie (komputer, laptop) z w miarę stabilnym dostępem do internetu, a następnie kliknąć na link podany w zaproszeniach na poszczególne zajęcia. W komputerach stacjonarnych przydatne są kamerki i słuchawki.
Koszt kursu:
940,00 złotych brutto (zwolnione z podatku VAT).
– Przy zgłoszeniu minimum
3 osób z danej firmy – 890,00 złotych brutto od osoby.
– Dla członków PTWK mających opłacone składki
członkowskie (10 % zniżki) – 846,00 złotych brutto od osoby.
– Dla członków STL mających opłacone składki
członkowskie – 860,00 złotych brutto od osoby.
Koszt obejmuje: udział w szkoleniu, materiały szkoleniowe,
zaświadczenie ukończenia kursu.
Wpłaty prosimy dokonywać na konto PTWK:
38 1160 2202 0000 0000 5515 5678
dopiskiem Opłata za KTLFO/11/2022
Zgłoszenia przyjmujemy na załączonym formularzu do
18 listopada 2022
lub do wcześniejszego wyczerpania miejsc.
=================================================
Formularz KTLFO należy przesłać na adres ptwk@ptwk.pl
=================================================
Formularz do pobrania:
KTLFO – Formularz zgłoszenia (listopad 2022)
W przypadku zbyt małej liczby zgłoszonych uczestników
organizator zastrzega sobie prawo odwołania kursu,
ale nie później niż 7 dni przed rozpoczęciem zajęć.
Bliższe informacje można uzyskać pod podanym poniżej numerem telefonu.
Maria Kuisz
Organizatorka kursu KTLNO
kom. 606 75 75 29