Kurs tłumaczenia literackiego dla początkujących
Kuchnia przekładu, czyli jak upichcić dobrą książkę.

KTLdP – 25 – 26 kwietnia 2020 (weekendowy)

(16 godzin lekcyjnych)

Mówi się, że dobry przekład może uratować książkę, a zły ją zabić. Co jednak zrobić, by nie zostać mordercą literatury lecz stworzyć wartościowy, dobrze napisany i wiarygodny tekst z tego, co daje nam oryginał i czego dosypiemy od siebie? W czasie tego kursu spróbujemy wspólnie odpowiedzieć na to pytanie.

Kurs przeznaczony jest dla początkujących tłumaczy, absolwentów i studentów filologii obcych oraz wszystkich osób chcących spróbować sił jako tłumacze literatury. Wiedzę, którą przekażemy,  można wykorzystać podczas tłumaczeniu z każdego języka obcego na polski, ale uczestnicy powinni znać angielski w stopniu umożliwiającym śledzenie omawianych przykładów i wykonywanie ćwiczeń.

Kurs składa się z pięciu modułów i obejmuje takie zagadnienia, jak:

• techniki tłumaczeniowe,
• radzenie sobie z pułapkami oryginału,
• dostosowanie tekstu do polskich norm,
• zasady współpracy z wydawnictwami (umowa) współpraca z redaktorem, auto redakcja, wyzwania związane
• z tłumaczeniem fikcji literackiej oraz literatury naukowej i popularnonaukowej.

Wiedza zostanie przekazana przez praktyków, poparta własnymi przykładami, omówiona w czasie dyskusji i wykorzystana w trakcie ćwiczeń.

Kurs pod patronatem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.

Pierwszy dzień – 25 kwietnia 2020 (sobota)

I. Przybornik tłumacza, czyli kaloryczna pigułka na początek (5 godz.) – Jakub Jedliński 

1. Kilka słów o teorii przekładu

• Czym jest przekład?
• Cel przekładu.
• Ekwiwalencja funkcjonalna i formalna – co ogranicza tłumacza?
• Przekład jako interpretacja.

2. Tłumaczenie w procesie

„Arsenał tłumacza” – działania stylistyczne na teście.

Czego nie wolno tłumaczowi – rodzaje błędów tłumaczeniowych.
Nieprzekładalność i jak sobie z nią radzić.

3. Od oryginału do poprawnie napisanego tekstu polskiego

• Fałszywi przyjaciele tłumacza.
• Powtórzenia i kalki.
• Zapis i odmiana nazw, imion i nazwisk obcych.
• Gramatyka języka oryginału a przekład.

 4. Ślady tłumacza

• Różnice kulturowe i związane z nią problemy.
• Różnice między językami i ich konsekwencje dla przekładu.
• Przypisy od tłumacz.
• Podstawowe pomoce tłumacz.

     
II. Autoredakcja i redakcja przekładu, czyli jak zrobić z żaby królewicza (3 godz.) – Dorota Konowrocka-Sawa

1. „To do sprawdzenia” i „Tłumacz nie ma bladego pojęcia”.

• Komentarze redakcyjne tłumacza do samego siebie na przykładzie opowiadania Craiga Fergusona Rodzinny interes i innych tekstów.
• Komentarze tłumacza do redakcji w pierwotnym tekście przekładu: zaproszenie do współpracy i narzędzie unikania nieporozumień, na przykładach z różnych tekstów.
  
  

2. Przeobrażenia tekstu przekładu.

• Autoredakcja tekstu własnego przekładu na przykładzie opowiadań z tomu Histeryczki Roxane Gay.
• Zmiany brzmienia przekładu wskutek współpracy tłumacza i redaktora na przykładzie fragmentów opowiadania Rodzinny interes.

   3. Przekład jako efekt dialogu.

• Trzecia droga: owocna współpraca z redakcją inspirującą powstanie nowych rozwiązań na przykładzie fragmentów powieści historycznych Kate Quinn, Wąż i perła oraz Lew i róża.
• Obrona przekładu: Poradnia PWN i inne elementy arsenału tłumacza, na przykładach.

Drugi dzień – 26 kwietnia 2020 (niedziela)

I. „Przeszłość to obca kraina”.
Jak nie zgubić się na kartach tekstów historycznych? (3 godz.) – Jakub Jedliński

1. Rodzaje tłumaczeń historycznych i ich specyfika.

• Źródła z epoki.
• Opracowania naukowe i popularnonaukowe.
• Powieść historyczna.

2. By przeszłość przemówiła.

• Słownictwo specjalistyczne, skąd czerpać i jak stosować.
• Archaizować, czy nie archaizować? – oto jest pytanie.
• Anachronizmy – czyli to, czego należy się wystrzegać.

3. Warsztat tłumacza-historyka.

Gdzie leży leży Aix-la-Chpelle, kim był Frederick Guillaume, a czym Rosetta Stone?
Gdzie i jak szukać informacji? – źródła wiedzy.

• Zapis formalny obcy i polski: daty, tytuły dzieł, nazwy godności i urzędów.
• Co zrobić, gdy autor się myli?
• Cytaty z opracowań i źródeł – co robić?
• Przypisy bibliograficzne i bibliografia.
  
  

II. Mam przekład i co dalej? ‒ czyli prawne i praktyczne aspekty współpracy tłumacza z wydawnictwem (2 godz.) – Rafał Lisowski

1. Etapy procesu wydawniczego z perspektywy tłumacza.

• Co się dzieje po odesłaniu przekładu do redakcji?
• Na co tłumacz ma wpływ zanim przekład trafi do druku?

2. Prawa autorskie, prawa tłumacza – czyli jak dbać o swoje?

• Tłumacz jako twórca utworu: prawa autorskie tłumacza – znaczenie praktyczne.
• Jak powinna być skonstruowana umowa na przekład, o czym warto pamiętać i jak egzekwować jej zapisy?
• Co to jest umowa modelowa i czy warto z niej korzystać?
  
  

III. Czytadła i arcydzieła – strategie tłumaczenia beletrystyki (3 godz.) – Rafał Lisowski

1. Dlaczego tak? – tłumacz beletrystyki między autorem a czytelnikiem

• Specyfika tekstu literackiego, a strategie tłumaczeniowe – jak oddać intencje autora oryginału i oddziaływać na czytelników?
• Czy powieść młodzieżową albo kryminał tłumaczymy inaczej niż literaturę „z górnej półki”?
• Jak kreujemy własną rzeczywistość językową?
• Ile mamy swobody i po czym to poznać?

2. Ucho przy chodniku – żeby mowa potoczna była potoczna

• Język potoczny i młodzieżowy w tłumaczeniu współczesnej literatury.  
• Co robić, żeby młodzież mówiła jak młodzież, a przekleństwa brzmiały soczyście?
• Jak przybajerzyć, żeby nie przebajerzyć?

Zajęcia prowadzą:

Dorota Konowrocka-Sawa – ekonomistka z wykształcenia, dziennikarka z zawodu, tłumaczka z wyboru i zamiłowania. Przetłumaczyła dotychczas około 40 książek, głównie beletrystycznych i z dziedziny literatury faktu, takich autorów jak Jon Krakauer, Sebastian Junger, Nick Bostrom (wyróżnienie za przekład książki Superinteligencja), Sana Krasikov, Roxane Gay i Andrew Sean Greer. Członkini Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. Przewodnicząca oddziału wschodniego STL.

Rafał Lisowski – tłumacz literacki z języka angielskiego. Absolwent Instytutu Anglistyki UW. Laureat nagrody Magazynu Literackiego „Książki” za Listy Kurta Vonneguta. Autor kilkudziesięciu przekładów prozy literackiej, gatunkowej, non-fiction i książek dla dzieci. Przełożył m.in. takich autorów jak Kurt Vonnegut, Truman Capote, Stephen King i Brandon Mull. Ponadto autor m.in. komentarza do umowy modelowej STL. Delegat Stowarzyszenia w CEATL, gdzie wchodzi w skład grupy zajmującej się prawami autorskimi. W latach 2016-2018 członek kapituły nagrody Lew Hieronima, od października pełni 2017 funkcję skarbnika STL.

Jakub Jedliński – tłumacz literacki z języków francuskiego i angielskiego.W latach 2012‒2016 prowadził translatorium dla studentów Uniwersytetu Łódzkiego.Finalista Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego (przekład książki Petera Hesslera, Przez drogi i bezdroża. Podróż po nowych Chinach, Czarne 2013). Poza literaturą współczesną tłumaczy również francuskie teksty historyczne, ma na swoim koncie siedemnastowieczne listy i pamiętnik z XVIII wieku. Od 2018 roku członek kapituły nagrody Lew Hieronima. Członek Zarządu Stowarzyszenia Tłumaczy.

Szkolenie KTLdP (16 godzin lekcyjnych) odbędzie się w dniach:

25 – 26 kwietnia 2020

Zajęcia: sobota, godz. 10:30 – 17:30,
niedziela, godz. 09:00 – 16:00
(z przerwami na kawę i herbatę oraz obiad)

Wykłady i ćwiczenia prowadzone są w grupach max. 20 osobowych.            

Miejsce: Akademia Sztuki i Kultury w Warszawie,
al. Jana Pawła II 36C
(na tyłach d. Kina „Femina”, obecnie Biedronka).

Koszt kursu: 880,00 złotych brutto (zwolnione z podatku VAT).

Przy zgłoszeniu minimum 3 osób z danej firmy – 830,00 złotych brutto od osoby.

Dla członków PTWK mających opłacone składki członkowskie (10 % zniżki) – 792,00 złotych brutto od osoby.

Koszt obejmuje: udział w szkoleniu, materiały szkoleniowe, napoje, zaświadczenie ukończenia kursu.

Wpłaty prosimy dokonywać na konto PTWK:
38 1160 2202 0000 0000 5515 5678
dopiskiem Opłata za KTLdP/4/2020.

Zgłoszenia przyjmujemy na załączonym formularzu do                          
20 kwietnia 2020
lub do wcześniejszego wyczerpania miejsc.

==============================================
Formularz KTLdP należy przesłać na adres ptwk@ptwk.pl    

==============================================

Formularz do pobrania:
KTLdP – Formularz zgłoszenia   

UWAGA:
W przypadku zbyt małej liczby zgłoszonych uczestników
organizator zastrzega sobie prawo odwołania kursu,
ale nie później niż 5 dni przed rozpoczęciem zajęć.

Bliższe informacje można uzyskać w biurze PTWK.

Maria Kuisz
Dyrektor Biura i Studium PTWK
tel./fax (22) 850 34 76
kom.    606  75  75  29